Faalangst en onderpresteren bij hoogbegaafd kind, hoe zit dat?

Als ouder heb je misschien een slim kind met goede cijfers, maar heb je het gevoel dat hij of zij niet genoeg moeite doet. Of misschien heb je altijd geloofd dat je kind intelligent is, maar nu hij/zij op de middelbare school zit, vallen de cijfers tegen en wordt er zelfs gesuggereerd om van studierichting te veranderen. 

Veel ouders zijn op zoek naar hulpmiddeltjes voor hun hoogbegaafde kind waar veel meer in zit dan eruit komt! Maak jij je zorgen over de tegenvallende prestaties of voel je dat je kind ongelukkig is op school? Wellicht zijn onze tips in deze blog over onderpresteren dan interessant voor jou.

We horen bijna dagelijks hoe beladen de term "hoogbegaafd" kan zijn. Mensen mailen ons aarzelend om te zeggen dat hun kind hoogbegaafd is én toch slechte cijfers haalt. Wie zou dat geloven? Maar het is juist hoe intelligenter iemand is, hoe groter de kans dat het kind uiteindelijk zal onderpresteren. Het is onopvallend en vaak een sluipend proces. 

Wat is de oorzaak van onderpresteren?

Een hoge intelligentie en leergierigheid leiden er vaak toe dat hoogbegaafde kinderen ondermaats presteren. Ze stellen meer vragen dan hun leeftijdsgenoten, maar worstelen met de druk om aan hoge verwachtingen te voldoen, wat leidt tot perfectionisme. Wanneer ze geconfronteerd worden met mislukkingen, worden ze bang om fouten te maken, wat resulteert in onderpresteren. 

Hoe weet je nu of jouw kind onder zijn niveau presteert?

Eenvoudig gezegd heeft een kind dat onder presteert het potentieel om goed te presteren op basis van zijn capaciteiten en intelligentie, maar laat het niet zien in zijn schoolresultaten. Dat betekent niet dat onderpresteren gelijk is aan slechte cijfers.

Sommige kinderen halen goede cijfers, die overeenstemmen met het klasgemiddelde, omdat de leerstof gemakkelijk is. Dat wordt beschouwd als relatief onderpresteren. Het betekent dat ze niet hun volledige potentieel laten zien. Zij krijgen het moeilijk als ze later moeten werken voor hun cijfers en ze niet weten hoe ze eraan moeten beginnen.

Kenmerken van een onderpresteerder

Je hebt verschillende soorten onderpresteerders, bijvoorbeeld kinderen die afwezig zijn of opstandige kinderen die hun mening flink laten horen. Er zijn geen duidelijke symptomen, maar je kunt ervan uitgaan dat de gemiddelde onderpresteerder te herkennen is in één of meer punten.

• Een slimme kleuter, maar nu scoort het slecht op school. De resultaten zijn van het laagste niveau.
• Een slimme kleuter, maar nu scoort het op het nippertje of net erboven.
• Gemakkelijk afgeleid, dromerig.
• Faalangstig of onzeker. Ik ben toch dom!
• Vraagt veel bevestiging.
• Stelt het werk uit.
• Gemakzuchtig.
• Gebrek aan doorzettingsvermogen.
• Snel ontmoedigd en minder inzet.
• Vermijden van schoolactiviteiten.
• Valt buiten de groep.
• Neiging tot afzonderen.
• Alles is saai of stom.
• Stress.

Is onderpresteren een probleem?

Als je kind moeite heeft met het verrichten van inspanningen, kan dat een teken vanfaalangstzijn. Het kan zijn dat ze helemaal stoppen met proberen en geen doorzettingsvermogen hebben. Plotselinge veranderingen of verlies van motivatie kunnen ook wijzen op een probleem. Lichamelijke symptomen zoals buikpijn voor toetsen of emotionele uitbarstingen als dingen niet goed gaan, zijn ook tekenen om op te letten. Hoewel onderpresteren niet ideaal is voor de ontwikkeling, kan leren omgaan met mislukkingen leiden tot toekomstig succes.

Hoe help je een kind wat faalangst heeft? 

Gepaste begeleiding

Een goede leeromgeving moet voldoen aan genoeg uitdagingen voor jouw kind. Als jouw kind in een leeromgeving zit die niet passend is, ligt onderpresteren voor de hand. Juiste begeleiding en gepast materiaal zijn belangrijk. Je kind moet zich veilig en vertrouwd voelen op school. Heel veel kinderen gaan, door een slechte leeromgeving, net onderpresteren en worden niet opgemerkt. Dat is erg jammer! 

Professionele hulp

Het komt vaak voor dat hoogbegaafde kinderen last hebben van faalangst, wat hun prestaties én ontwikkeling in de weg kan staan. Daarom is het belangrijk dat ze leren hoe ze deze faalangst kunnen overwinnen. Als een kind aanhoudende angst ervaart die het dagelijks leven verstoort of de positieve gemoedstoestand belemmert, kan het nodig zijn om professionele hulp te zoeken.

• Schakel op tijd de huisarts, school of kinderpsycholoog in.
• Zorg ervoor dat je kind leert HOE het moet leren of zoek deskundige begeleiding. Als een kind weet HOE het moet leren, vinden ze het vaak zelf makkelijker.
• Geef je kind regelmatig een welgemeend complimentjes en leer je kind complimentjes te accepteren.
• Iedereen maakt weleens een fout: wees mild voor jezelf en leer je kind mild te zijn voor zichzelf.
• Van vragen word je wijzer: stimuleer je kind tot het stellen van vragen en neem de tijd om ze te beantwoorden.
• Zorg voor rust en structuur.

Zelf onderpresteerders aanpakken

Niets zo frustrerend om toe te moeten kijken hoe je kind worstelt op school, terwijl je weet dat je kind slim genoeg is. Toch hoor je telkens weer dat je kind niet de prestaties laat zien die ze van hem of haar verwachten. Wat kun je doen als ouder om je kind weer te motiveren? Merk je dat je kind thuis alles weet van biologie of fantastisch kan tekenen? Bespreek het met de leerkracht en probeer het aanbod te verrijken met kunst, wetenschap of natuur. Soms is er externe begeleiding nodig in de vorm van psychologische hulp of huiswerkbegeleiding. 

Welke Bach bloesem heb je nodig bij faalangst?

We maken gepersonaliseerde Bach Bloesem Mixen om het zelfvertrouwen van kinderen te ondersteunen en hun angst om fouten te maken te verminderen. Elk kind heeft een uniek oorzaak voor hun faalangst, dus maken we de mix speciaal op maat, afgestemd op wat er nodig is voor jouw kind.

Bachbloesems zijn 100% natuurlijk en veilig in gebruik voor kinderen van alle leeftijden.

• Zelfvertrouwen.
• Motivatie.
• Veerkracht.
• Doorzettingsvermogen.