Alles wat je moet weten over hyperactieve kinderen

In de wereld van vandaag komen we steeds vaker in aanraking met kinderen die diagnoses krijgen zoals Autisme, ADHD en hyperactiviteit. Deze diagnoses kunnen nuttig zijn om inzicht te krijgen in de uitdagingen waarmee een kind te maken heeft, maar het is ook belangrijk om te begrijpen dat hyperactiviteit een breed begrip is waar veel kinderen op verschillende manieren mee omgaan.

Is mijn kind hyperactief?

Veel mensen gebruiken het woord hyperactief kind om een naam te geven aan het gedrag van een kind. Rusteloos, impulsief, moeilijk om mee om te gaan, zonder gevaar, grensoverschrijdend gedrag, altijd bezig en weinig tot geen zelfbeheersing over zijn eigen doen en laten. Zonder remmingen. 

Nee is voor hem geen nee. En meestal zijn er moeilijkheden op school. Soms met de neiging om zich als dwingeland te gedragen. Of veel agressie. Een kind dat zich slecht kan concentreren en door zijn temperament staat hij onder voortdurende spanning. 

Wat veroorzaakt hyperactiviteit?

Hyperactief gedrag kan worden aangewakkerd door een neurologisch probleem. De meest gehoorde oorzaak van deze stoornis is een zuurstoftekort in de hersenen van de baby vóór of tijdens de geboorte (complicaties bij de bevalling). Ook later in het leven kan er een stoornis optreden, bijvoorbeeld door ziekte. Neurologische problemen kunnen overgeërfd zijn of het gevolg zijn van ziekten. Als iemand een neurologisch probleem heeft wil dat nog niet zeggen dat hij als een gehandicapte door het leven moet gaan. Met goede begeleiding en een speciale aanpak kan een kind een normaal leven leiden. De meeste hyperactieve kinderen hebben een normale tot een boven normale intelligentie. 

Veel ouders vragen ons het hemd van het lijf! 

Of ze delen hun ervaring met hyperactiviteit van hun kind. Wij hebben de meest gestelde vragen gebundeld in deze blog. 

• Wordt hyperactiviteit dan altijd veroorzaakt door een neurologisch probleem?

Nee, soms wordt hyperactief gedrag veroorzaakt door emotionele problemen. Kinderen die onder voortdurende spanning staan, een situatie die het kind zenuwachtig maakt. Angstgevoelens kunnen bijvoorbeeld nagelbijten, bedplassen, nachtmerries of eczeem tot gevolg hebben. Hyperactieve kinderen worden niet altijd goed begrepen. Onbegrip ontmoet zo'n kind niet alleen thuis, maar ook op school waar de leerkrachten kinderen bestraffen zonder dat ze beseffen dat er achter de moeilijkheden misschien een medisch probleem schuilt. 

• Is hyperactiviteit erfelijk?

Dat kan, maar hyperactiviteit heeft vele verschillende oorzaken, en van de genetische oorzaken weet men niet voldoende. Als er in een gezin of in de familie meer dan vier of vijf gezinsleden hyperactief zijn, dan is er (vermoed ik) sprake van een erfelijkheidsfactor. Het is zéér belangrijk dat geen van de ouders zich schuldig voelt of verwijten maakt dat het kind ook hyperactief is. 

• Zijn er meer jongens hyperactief dan meisjes?

Ja, de verhouding is ongeveer 8:1

• Kan een kind hyperactief zijn omdat zijn ouders zijn gescheiden of omdat hij geen vader heeft of omdat zijn moeder fulltime werkt? 

Nee, gelukkig niet! Veel kinderen van gescheiden ouders, zonder vaderlijke zorg zijn 'normaal'. Wel is het zo dat papa een zeer belangrijke rol speelt in het gezinsleven. De vader is de mannelijke figuur waarmee het kind zich kan vereenzelvigen en dat is nodig voor een goede geestelijke-, seksuele- en lichamelijke ontwikkeling. Een jongen heeft een mannelijk voorbeeld nodig. Hij kan opstandig worden als er geen mannelijk voorbeeld in zijn leven is. Het is ook één van de redenen waarom de opvoeding van een hyperactieve zoon voor een alleenstaande moeder extra moeilijk is. 

• Hoe vaak komt hyperactiviteit voor?

In iedere klas zit minstens 1 hyperactief kind. Waarschijnlijk is het aantal hyperactieve kinderen in werkelijkheid veel groter, omdat er veel verschillende vormen van hyperactiviteit zijn. Niet bij alle kinderen wordt de diagnose gesteld. Of worden de problemen onderkend. Zo'n 5 % van de Nederlandse kinderen heeft ADHD. Nu zijn natuurlijk niet alle kinderen met ADHD altijd druk, snel afgeleid of impulsief. Zeker meisjes niet. In een Nederlandse klas die meestal behoorlijk groot is is, let het kind niet goed op en heeft moeite langere tijd achter elkaar te werken aan een "saaie taak", ze hebben moeite met luisteren, maken slordigheidsfoutjes, raken vaak spulletjes kwijt, schrijven gewoon maar wat op, raken snel verveeld en maken hun taken niet af. Aan de kant van hyperactiviteit en impulsiviteit zijn typische kenmerken: niet stil kunnen zitten, onrustig of een opgejaagd gevoel hebben, anderen steeds in de rede vallen of anderen steeds afleiden, snel geïrriteerd en anderen altijd de schuld geven. 

ADHD hulpmiddel voor concentratie kind

• Wat is het verschil tussen een hyperactief kind en een kind wat niet kan stilzitten?

Een hyperactief kind heeft weinig of geen beheersing over zijn eigen gedrag en heeft weinig zelfdiscipline. Hij heeft moeite met de beheersing van zijn gevoelens en zijn doen en laten. 

Een over beweeglijk kind kan onder controle gehouden worden en je kunt hem wel 'bereiken', ook al is hij erg moeilijk en over zijn toeren als hij opgewonden is of onder druk staat. Voor een ouder kan het moeilijk zijn onderscheid te maken tussen over beweeglijkheid en hyperactiviteit. Daarom is het altijd aan te raden een deskundige te raadplegen. 

• Kan een broertje of zusje ook hyperactief worden?

Nee, hyperactiviteit is gelukkig niet besmettelijk. Soms doen andere kinderen het gedrag na. Als ze dat doen, is het meestal een tijdelijk verschijnsel. 

• Wanneer wordt hyperactiviteit minder? 

Meestal wordt hyperactiviteit minder tegen de tijd dat een kind volwassen wordt. Een kind wat goed wordt begeleidt tijdens zijn jeugd kan minder last ervaren van de hyperactiviteit problemen.

• Zijn hyperactieve kinderen gevoeliger voor bepaalde stoffen en voeding?

Ja daar ziet het inderdaad wel naar uit dat hyperactiviteit en overgevoeligheid vaak samen gaan. Veel kinderen die allergisch zijn voor bepaalde stoffen en voedsel, valt het op dat hyperactiviteit verschijnselen bij deze kinderen verergeren naarmate hun overgevoeligheidsreacties heviger zijn. 

• Waarom wordt mijn hyperactieve kind nooit moe?

Kinderen met ADHD kunnen moeite hebben met het reguleren van hun impulsen en hebben vaak een sterke drang om constant bezig te zijn. Dit kan leiden tot een voortdurende activiteit, zelfs als ze eigenlijk fysiek moe zijn. Kinderen met ADHD kunnen daarnaast gevoeliger zijn voor externe prikkels, zoals geluiden, bewegingen en licht. Dit kan ervoor zorgen dat ze voortdurend alert zijn en moeilijk tot rust komen, zelfs als ze eigenlijk zouden moeten rusten.

• Waarom duurt het zo lang vóórdat een onrustig kind in slaap valt?

Veel kinderen met ADHD hebben ook slaapproblemen , zoals moeite met inslapen. Hierdoor kunnen ze 's nachts onvoldoende rust krijgen, wat resulteert in vermoeidheid overdag. Ironisch genoeg kan deze vermoeidheid overdag juist weer leiden tot meer hyperactiviteit en impulsiviteit.

Lees onze blog met 5 tips voor een rustige slaap bij ADHD kinderen

• Waarom wordt een hyperactief kind 's nachts wakker?

Kinderen met ADHD kunnen vatbaar zijn voor stress en angst, wat 's nachts kan leiden tot piekeren en moeite met in slaap vallen. Ook kunnen nachtmerries en angstige dromen voorkomen. Hyperactieve kinderen kunnen soms een onregelmatig slaappatroon hebben, waarbij ze moeite hebben met het vinden van een vaste slaaproutine. Daardoor kan het gebeuren dat het kind vaker wakker wordt midden in de nacht.  Helaas hebben sommige medicijnen die worden gebruikt voor de behandeling van ADHD een negatieve impact op het slaappatroon van het kind. Het kan zijn dat het kind 's nachts wakker wordt als gevolg van bijwerkingen van de medicatie . Sommige kinderen met ADHD hebben ook onderliggende slaapstoornissen, zoals slaapapneu of rusteloze benen syndroom, die kunnen leiden tot vaker wakker worden. 

Het is belangrijk om met je huisarts te praten als  je kind regelmatig 's nachts wakker wordt, omdat goede slaap essentieel is voor de gezondheid en ontwikkeling van je kind.

Deel jouw ervaring!

Heb jij nog een vraag of wil je graag jouw ervaring met ons delen? Stuur ons een berichtje

• Waarom vecht hij zo vaak met andere kinderen? 

Kinderen met ADHD hebben vaak moeite met impulsbeheersing. Ze kunnen snel en zonder veel nadenken reageren op situaties, wat kan leiden tot conflicten en vechtpartijen met andere kinderen. Kinderen met ADHD kunnen soms moeite hebben met het begrijpen van sociale signalen en normen. Ze kunnen onbedoeld in conflictsituaties belanden door misverstanden of onhandige sociale vaardigheden.

Hyperactieve kinderen kunnen zich snel gefrustreerd voelen als dingen niet gaan zoals ze willen. Deze frustratie kan zich uiten in agressief gedrag en vechten met andere kinderen.

Sommige hyperactieve kinderen kunnen vechten als een manier om aandacht te krijgen, zelfs als het negatieve aandacht is. Ze kunnen zich vervelen of zich niet begrepen voelen, en vechten kan een manier zijn om opgemerkt te worden.

Kinderen met ADHD hebben vaak veel energie en kunnen zich vervelen als ze niet voldoende gestimuleerd worden. Dit kan leiden tot het zoeken naar spanning en opwinding, soms in de vorm van vechten of uitdagen van andere kinderen. 

Sommige hyperactieve kinderen kunnen erg gevoelig zijn voor kritiek of plagerijen van andere kinderen. Als reactie hierop kunnen ze defensief worden en zichzelf verdedigen door te vechten.

Het is belangrijk om te begrijpen dat niet elk hyperactief kind vecht met andere kinderen en dat er individuele variaties zijn. Het is ook cruciaal om de onderliggende redenen voor het gedrag te begrijpen en gepaste ondersteuning en begeleiding te bieden.

• Hoe kijkt een hyperactief kind naar zichzelf? 

Sommige hyperactieve kinderen kunnen zichzelf kritisch bekijken, vooral als ze merken dat ze anders zijn dan andere kinderen. Ze kunnen zichzelf als "raar" of "anders" beschouwen vanwege hun hyperactiviteit, wat kan leiden tot een negatief zelfbeeld.

Soms begrijpen hyperactieve kinderen niet waarom ze bepaalde dingen doen of waarom ze anders zijn dan hun leeftijdsgenoten. Dit kan leiden tot verwarring en een gevoel van niet begrepen worden.

Sommige kinderen zijn zich zeer bewust van hun hyperactiviteit en de impact ervan op henzelf en anderen. Ze kunnen bijvoorbeeld beseffen dat ze anderen storen of dat ze zich niet goed kunnen concentreren, en dit kan hen onzeker maken over zichzelf.

Bach Bloesem Therapie voor hyperactieve kinderen

Elk kind is uniek! Het "lastige aan ADHD" of hyperactiviteit is dat het vaak samengaat met andere problemen. Slaapproblemen komen op jonge leeftijd veel voor en op wat oudere leeftijd is het gebruik van alcohol en drugs een bijkomend probleem. Het gedrag van één kind kan zeer verschillen van dat van een ander. En ook de ernst van de symptomen varieert meestal. Wat belangrijk is, is dat je als ouder realiseert dat niet de hyperactiviteit als zodanig de oorzaak is van de gedragsmoeilijkheden van je kind. Hyperactiviteit is een signaal dat je kind uit balans is.

Lees verder: Bach Bloesem Therapie voor ADHD-Kinderen